Chi tiết bài viết

Nhận thấy rõ tiềm năng kinh tế cao và những lợi ích sức khỏe khi trồng cây quế rừng, nhiều chương trình dự án phát triển trồng quế đã được đưa vào triển khai trong thực tế tại các tỉnh nước ta. Một số vùng trồng cây quế nổi tiếng cả nước như vùng Quế Trà Mi, vùng Quế Yên Bái, vùng Quế Quế Phong và vùng Quế Quảng Ninh.

Trồng cây quế rừng không chỉ đơn thuần là phủ xanh đồi trọc, đây còn là nguồn cung cấp gia vị, dược liệu quý cho sức khỏe con người. Đây còn là hướng phát triển kinh tế đầy tiềm năng cho người miền núi nói chung cũng như đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng.

Đặc Điểm Cây Quế Rừng

Tên gọi.

Ở nước ta cây quế rừng có tên khoa học là Cinnamomum cassia Nees et Bl. Ngoài ra, mỗi vùng miền có thể có cách gọi tên khác như Quế Yên Bái, Quế Qùy, Quế Quảng, Mạy quế (Tày)…

Hình thái.

Quế là loại cây thân gỗ cao tầm 10-20m. Vỏ cây màu nâu xám, lúc cây non vỏ còn mỏng, nhẵn khi cây già vỏ sần sùi, dày. Lá cây quế chủ yếu là phiến lá đơn, hình thuôn dài, mọc gần đối xứng hoặc so le. Hoa quế mọc thành chùm màu trắng hoặc phớt vàng.

Đặc điểm sinh trưởng.

Cây quế khi mới trồng cần có bóng che để sinh trưởng phát triển, càng lớn thì mức độ chịu bóng của cây càng giảm. Khoảng 3-4 năm trồng cây quế sẽ hoàn toàn ưa sáng. Lúc đó bộ rễ cây đã phát triển vững chắc, rễ lớn cắm sâu vào đất, rễ nhỏ đâm rộng đan chéo vào nhau. Nhờ đó cây có trụ vững chãi, sinh trưởng  khỏe mạnh ở các khu vực đất đai kém màu mỡ, đồi núi dốc. Cây quế rừng có chu kì sinh trưởng khá dài. Phải mất 8-10 năm tuổi cây mới bắt đầu ra hoa bé chỉ tầm nửa hạt gạo nhưng mùi rất thơm mát dịu cả vùng đồi.

Thu hoạch.

Thông thường, những rừng quế thấp thì chỉ khoảng 3-5 năm là người dân có thể thu hoạch. Tuy nhiên đối với sản phẩm chất lượng cao thì yêu cầu cây quế phải trên 15 năm tuổi. Tất cả bộ phận của cây quế như vỏ, lá, hoa, gỗ, rễ đều có thể dùng được. Nhưng người ta chủ yếu thu hoạch vỏ quế, cành quế hay lá để phơi khô hoặc cất tinh dầu.

Các vùng trồng cây quế nổi tiếng ở nước ta.

Quế rừng thường mọc hỗn giao trong những khu rừng nhiệt đới ẩm tự nhiên. Nước ta thường quy hoạch các vùng cạnh cây tự mọc định hướng thành 4 vùng trồng quế chủ chốt bao gồm: vùng Quế Trà Mi; vùng Quế Yên Bái; vùng Quế Quế Phong và vùng Quế Quảng Ninh. Mỗi vùng lại có những đặc trưng sắc thái riêng biệt.

Vùng Quế Trà Mi - Trà Bồng.

Trà Mi, Trà Bồng là hai vùng từ lâu đã nổi tiếng với việc trồng quế cả về sản lượng lẫn chất lượng cây quế rừng. Tại đây, nhiệt độ trung bình năm khoảng 22 độ C, lượng mưa 2300mm/ năm cùng độ ẩm bình quân là 85%. Vùng quế Trà Mi, Trà Bồng có độ cao khoảng 400-500m.

Ở nơi đây quế không chỉ đơn thuần là nguồn lợi kinh tế mà còn là loại cây thân thuộc, gắn bó lâu đời với các dân tộc ít người như Cà toong, Cà tu, Bu. Các xã trồng nhiều quế như Trà Thủy thuộc Trà Bồng, Trà Mai thuộc Trà Mi cùng một số xã khác như Trà Quân, Trà Hiệp, Trà Long, Trà Giác.

Vùng Quế Yên Bái.

Vùng đất này có nhiều lợi thế để phát triển việc trồng cây quế rừng như: vùng rừng núi chia cắt, độ cao 300-700m, nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 22,7 độ C, lượng mưa lớn cùng độ ẩm cao. Có nơi lượng mưa còn lên tới 3000mm độ ẩm đạt 84%.

Nhờ vậy mà nơi đây là vùng trồng quế có diện tích trồng và sản lượng vỏ quế cung cấp lớn nhất nước. Riêng sản lượng tại 4 huyện Văn Yên, Văn Chấn, Văn Bàn, Trấn Yên đã có thể chiếm 70% của cả vùng trồng quế Yên Bái. Tại Yên Bái các vùng trồng quế tiêu biểu như Đại Sơn, Viễn Sơn, Xuân Tầm, Phong Dụ, Châu Quế…

Vùng Quế Yên Phong Thường Xuân.

Độ cao bình quân nơi đây khoảng 300-700m, nằm giữa lưu vực sông Chu và sông Hiến nên có nguồn nước dồi dào. Nhiệt độ trung bình hàng năm là 23,1 độ C; lượng mưa trên 2000mm/ năm với độ ẩm bình quân là 85%. Bởi điều kiện tự nhiên như thế nên cây quế rừng nơi đây phát triển rất tốt.

Một số vùng trồng cây quế nổi bật nơi đây như huyện Quế Phong, Qùy Châu của tỉnh Nghệ An và huyện Thường Xuân, Ngọc Lạc của tỉnh Thanh Hóa. Quế ở nơi đây có hàm lượng tinh dầu cao lại được các đồng bào dân tộc Mường, Mán, Thái khai thác và chế biến cẩn thận nên sản phẩm có uy tín cùng giá trị kinh tế cao.

Vùng Quế Quảng Ninh.

Tại đây cây quế rừng được trồng trên những đai cao 200-400m. Nhiệt độ bình quân là 23 độ C cùng lượng mưa đạt mức 2300mm/ năm giúp cây quế ở đây sinh trưởng khỏe mạnh. Các vườn quế nơi đây không chỉ là nguồn cung sản phẩm trong nước mà còn phục vụ cho việc xuất khẩu nước ngoài. Tại đây có các vùng trồng quế điển hình như vùng Hà Cối, Hải Ninh, Đầm Hòa, Tiên Yêu và Bình Liêu.

Nhờ có việc trồng cây quế rừng mà cuộc sống của người dân trước đây vốn lam lũ vất vả, được bữa nay lo bữa mai qua ngày đã dần trở nên tốt hơn, chất lượng cuộc sống được cải thiện mọi mặt, người dân không còn lo lắng đói nghèo nữa mà còn yên tâm phát triển kinh tế.

Nguồn ST.